Gutsen slijpen is van cruciaal belang als je als houtbewerker vaak met hout werkt. Dit zorgt namelijk voor kwalitatief mooier werk en maakt het bovendien een stuk eenvoudiger om mee te werken. In het begin lijkt het misschien op een ingewikkeld proces, maar als je het eenmaal onder de knie hebt, zal je niet zonder deze techniek kunnen. Een scherpe guts zal resulteren in snellere en mooiere resultaten met je hout.

Voor het slijpen van je guts zal je meerdere processen moeten doorlopen. Je zal je guts eerst gaan slijpen, wat overbodig metaal van je gereedschap zal afhalen. Dit zal je guts uiteraard een stuk scherper maken. Bij het slijpen raden wij je aan om gebruik te maken van minsten drie verschillende slijpstenen. De eerste slijpsteen is heel grof en zal het meeste metaal van je gereedschap afhalen. De andere twee slijpstenen zijn fijn en extra fijn, wat de rand van je guts een klein beetje zal polijsten.

Het slijpen van je guts zal een krul aan de binnenkant van de rand van je guts zetten. Deze krul zijn allemaal kleine metaalsplinters die zich na het slijpen op de rand van je guts gevormd zijn. Het is de bedoeling dat je deze krul gaat verwijderen. Om de metaalsplinters te verwijderen raden we aan om gebruik te maken van een leren strop. Vrees niet voor hoge extra kosten, want deze leren strop kan je waarschijnlijk gewoon zelf maken met een plakje leer.

• Een guts
• Een grove wetsteen
• Een fijne wetsteen
• Een extra fijne wetsteen
• Leren strop of een stukje leer, en polijstpasta
• Ronde paal of boek (dit gaan we zo uitleggen!)
• Bankschroef

Je kan een slimme slijptruc toepassen door met een waterdichte stift de hoek/snede die op je guts zit volledig zwart te markeren. Tijdens het slijpen kan je dan deze zwarte markering gebruiken om te controleren of je wel de volledige rand van je guts aan het slijpen bent. De inkt zal namelijk van je guts worden afgeslepen, wat in het begin enorm zal helpen, omdat dit aangeeft welke delen van de rand geslepen worden.

Tijdens het slijpen zal er redelijk veel warmte ontstaan. Dit komt door de wrijving die je uitoefent op de wetsteen. Daarom is het water op je wetsteen een zeer handige toevoeging, omdat dit je guts en wetsteen zal afkoelen tijdens het slijpproces. Als je nog niet zeker weet welke soort wetsteen voor jou het beste is, kijk dan even naar onze handleiding voor het kiezen van de beste wetsteen.

De techniek die je aanneemt op de wetsteen is erg belangrijk om goed onder de knie te krijgen. Met deze techniek zal je voor een scherpe rand op je guts zorgen. In het begin is het dus belangrijk om vooral te focussen op het slijpen van je rand. Later zal je bij het slijpen van je guts misschien meer rekening moeten houden met het gebruik maken van het volledige oppervlak van je wetsteen. Tijdens het slijpen haal je namelijk plaatselijk kleine deeltjes van je wetsteen af. Als je het hele oppervlak van je wetsteen gebruikt, dan zal je wetsteen geleidelijker afbreken. Je zal eerst een vlakke wetsteen moeten hebben om je guts te kunnen slijpen.

Je guts heeft een ronde rand, dus zal je een rol methode moeten gebruiken om de ronde rand gelijk te kunnen slijpen. Om te beginnen zet je de linkerkant van je ronde rand in de juiste hoek (ongeveer 20 graden) op je slijpsteen. Terwijl je de guts in de juiste hoek op je slijpsteen houdt, haal je het met gematigde druk over je wetsteen. Om de ronde rand rond te slijpen, houdt je eerst de linker kant van de guts tegen de slijpsteen en rol je de rand van je guts over de wetsteen tot je eindigt op de rechterkant van je guts. Zorg ervoor dat je over de hele lengte van je wetsteen heen rolt, zodat je zoveel mogelijk wetsteen gebruikt en je techniek zo ferm mogelijk blijft. Je mag de rand heen en weer over de lengte van je wetsteen slijpen, zodat het proces zo snel mogelijk kan verlopen.

Als jouw guts heel bot was, zal je ongeveer 20-30 keer over de grofste slijpsteen moeten slijpen. Als jouw guts alleen een kleine onderhoudsbeurt nodig heeft zal 10-15 keer slijpen op de grofste wetsteen voldoende zijn.

Na het slijpen op de grove wetsteen herhaal je deze bewegingen op de fijne wetsteen en de extra fijne wetsteen. Dit zal de kwaliteit van je rand ten goede komen, met andere woorden, je rand zal scherper en sterker worden.

Als de zwarte markering van de rand van je guts volledig weggeslepen is betekend dit dat je rand goed geslepen is. Dit kan je ook voelen, omdat er een kleine krul aan de binnenkant van je guts gevormd zal zijn. Deze krul zal je later in het proces verwijderen.

Eerst raden we aan om de buitenkant van je guts te polijsten op een leren strop. Een leren strop is niks anders dan een stuk leer dat is vastgeplakt op een rechte plank. Je kan dit dus ook heel eenvoudig zelf maken. Gebruik groene polijstpasta op je strop en trek daarna de rand van je guts zo’n 30 tot 40 keer over je strop. Probeer bij iedere keer dat je jouw guts over de strop trekt een ander deel van je ronde rand te polijsten. Na 30 tot 40 keer zal je ongetwijfeld wel de hele rand van je guts goed gepolijst hebben.

Vervolgens is het tijd om de krullen aan de binnenkant van je guts te verwijderen. Dit doe je ook met een strop, maar je strop zal hier bol voor moeten zijn. Zorg er dus voor dat je een rond voorwerp hebt waar je een stukje leer omheen kan buigen. Dit ronde voorwerp kan een bezemsteel, een deegroller, een zelf gemaakte paal, of de kaft van een boek zijn, zolang de holte van je guts hier maar mee gepolijst kan worden. Een bankschroef kan hier een ideaal hulpmiddel voor zijn. Hiermee kan je namelijk het stukje leer om je paal of boek heen klemmen en goed in positie houden. Zorg ervoor dat het leer goed stevig vast zit, doe net als de vorige keer wat groene polijstpasta op het leer, en strop de holte van de guts zo’n 35 keer.

Tenslotte moet je jouw slijpwerk testen. Zoek een stukje hout, gebruik je guts, en kijk of je slijpwerk geholpen heeft. Bovengenoemde techniek kan gebruikt worden om grote en kleine gutsen scherper te maken. Als je het eenmaal goed onder de knie hebt kan je jouw eigen invullingen aan het proces toepassen om het voor jou situatie af te stemmen.